آلاینده ها در عسلویه
تعيين ميزان انتشار و مدل سازي نحوة پراكنش آلاينده هاي تركيبات آلي فرار
ناشي از تبخير سطحي از مخازن ذخيره اي واقع در منطقة عسلويه
آلودگي هوا به عنوان يكي از چالش هاي پيش روي منطقة عسلويه به شمار مي رود و نخستين گام براي كنترل و كاهش هرچه بهتر و مؤثرتر
آلاينده هاي هوا، تعيين ميزان انتشار آلاينده ها و شناسايي نحوه پراكنش آنها در اين منطقه صنعتي است، بنابراين
ميزان انتشار آلاينده هاي تركيبات آلي فرار ناشي از تبخير سطحي، از ۱۶ مخزن واقع در يكي از پالايشگاههاي ميدان گازي
پارس جنوبي كه حاوي ۱۳ نوع مايع آلي مختلف هستند، با نرم افزار TANKS 4.0.9d تعيين شده و در ادامة نحوة پراكنش اين آلاينده ها با
استفاده از مدل پراكنشي AERMOD در منطقه اي با وسعت 15 × 15 كيلومتر مربع با فاصله شبكه اي ۱۵۰ متر، در ۵ ارتفاع (سطح زمين، 2 ،10 ،20 و 30 متری ) و در دوره آماري ۱۲ ماهه ( سال ۲۰۰۹ ميلادي ) براي متوسط هاي زماني 1 ، 3 ، 8 و 24 ساعته و همچنين دورة آماري
يكماهه و يكساله انجام گرفت و در پايان مشخص شد كه از مخازن ذخيره اي اين پالايشگاه، سالانه تقريباً ۲۳۳ تن آلاينده هاي VOC منتشر
مي شود كه سهم مخازن با سقف شناور خارجي با ميزان انتشار تقريباً ۴۷ تن در سال 08/20 درصد، و سهم مخازن با سقف ثابت عمودي با
ميزان انتشار سالانه تقريباً ۱۸۶ تن، 92/79 درصد است. همچنين پس از شبيه سازي پراكنش اين آلاينده ها در منطقه مشخص شد كه بيشترين
غلظت ها در تمامي متوسط هاي زماني، در ارتفاع ۲۰ متري از سطح زمين رخ مي دهند، و اين درحالي است كه در نيمه اول سال ۲۰۰۹ باد شمال
غربي ( ۳۱۵ درجه)، و در نيمه دوم سال ۲۰۰۹ باد جنوب شرقي ( ۱۳۵ درجه) منطقه را بيشتر تحت تأثير قرار مي دهد.
عسلويه يك منطقه عظيم صنعتي از توابع استان بوشهر، درجنوب كشور و در حاشيه خليج فارس است كه در ۳۰۰ كيلومتري شرق بندر بوشهر و در ۵۷۰ كيلومتري غرب بندر عباس واقع شده است. اين منطقه داراي صنايع عظيم و پرشمار نفت و گاز است و به همين دليل، مورد توجه كار شناسان محيط زيست قرار دارد .كنترل آلودگي هواي اين منطقه، از مهمترين سياست هاي اتخاذ شده سازمان حفاظت از محيط زيست كشور است. بنابراين نخستين گام براي نيل به اين هدف ، تعيين ميزان انتشار و شناسايي نحوه پراكنش آلاينده هاي حاصل از اين صنايع و واحدهاي پتروشيمي پالايشي وابسته به آن در منطقه است. يكي از مهمترين آلاينده هاي منطقة عسلويه، تركيبات آلی فرار ( VOCs ) است که در میان منابع انتشار آنها مي توان به مخازن ذخير ة مايعات آلي اشاره كرد . در اين مقاله آلاينده هاي تركيبات آلي فر ار منتشره از مخازن ذخيره مايعات
آلي يكي از پالايشگاهها ي ميدان گازي پارس جنوبي ، با نرم افزار TANKS 4.0.9d تعيين، و سپس نحوه پراكنش اين آلاينده ها با مدل پراكنشي AERMOD شبيه سازي مي شود . در ابتدا به گوشه اي از كارهاي انجام گرفته با نرم افزار TANKS و مدل AERMOD اشاره مي شود . در سال ۲۰۰۴ ميلادي مطالعه اي موردي بر روي شه ر دارالسلام تانزانيا انجام گرفت . در اين تحقيق با استفاده از نرم افزار TANKS ميزان انتشار تركيبات آلي فرار ( VOCs ) از مخازن ذخيره مايعات آلي ۸ شركت مختلف، تعيين و با مدل كالپف، نحوه پراكنش و سپس تحليل خطر اين آلاينده در منطقه مشخص شد. در سال ۱۹۹۶ درموت كانينگهام روشها و نرم افزار هاي موجود را براي محاسبه ميزان انتشار تركيبات آلي فرار در زمينه هاي مختلف صنعتي را مورد بررسي قرار داده و نرم افزار TANKS را كه براي مخازن ذخيره اي طراحي شده دقيق و نتايج آن را قابل استناد مي داند به طوري كه نياز براي اندازه گيري و پايش را از بين مي برد در سال ۲۰۰۶ غلظت آلاينده سيانيد هيدروژن حاصل از فرايند جداسازي طلا از سنگ معدن آن، در معدن طلا در شهر كلرادو با دو مدل ISCST 3 و AERMOD تعيين و با مقادير اندازه گيري شده در ايستگاههاي پايش مقايسه شد .
در سال ۲۰۰۷ و در قالب مطالعه اي موردي، آلاينده ذرات معلق با قطر كمتر از ۱۰ ميكرون ( PM10 ) در شهر پون كشور هندوستان مدل سازي شد كه در آن، مشخصه هاي هواشناسي مورد نیاز AERMOD به كمك مدل WRF محاسبه شد . اين مطالعه موردي با فرض مسطح بودن زمين و در محدوده اي با وسعت 25 × 25 كيلومتر مربع انجام گرفت كه فاصل ة شبكه مدل سازي یک کیلومتر بود. در سال ۲۰۰۸ ، مطالعه اي موردي بر روي شهر هانگ ژوا، واقع در جنوب چين انجام گرفت و در آن سه آلاينده SO2 , NOX , PM10 حاصل از سوخت هاي فسيلي، و فرايندهاي توليدي صنايع با مدل AERMOD مدل سازي شد و نتايج حاصل با اطلاعات جمع آوري شده در ۷ ايستگاه پايش مقايسه شد. در سال ۲۰۰۹ ، ضرايب انتشار آلاينده هاي ذرات معلق با قطر كمتر از 5/2 میکرون ( PM2.5 ) و 10 میکرون ( PM10 ) حاصل از برداشت بادام در ايالت كاليفرنيا، با دو مدل ISCST 3 و AERMOD تعيين و با مقادير پايش شده مقايسه شد.
در سال ۲۰۰۹ بخارهاي جيوه حاصل از ۴ نيروگاه سوخت زغال سنگي در شهر آلبرتا كشور كانادا، در محدوده 60 × 60 کیلومتر مربعي، همراه با ۱۶۹ پذيرنده با مدل AERMOD مدل سازي شد و با مقادير ثبت شده در ۲ ايستگاه پايش مقايسه شد. مدل AERMOD براي منابع متحرك مورد استفاده قرار گرفت و تركيبات آلي فرار بنزن، بوتادين 1 و 3 همچنين تولوئن انتشار يافته به هواي آزاد، در بزرگراهي در كاروليناي شمالي مدل سازي شد و با ضرايب نشر تعيين شده با مدل MOBILE6 و مقادير پايش شده مقايسه شد.
در سال ۲۰۱۰ ، با مطالعة موردي كه براي آلايندة دي اكسيد گوگرد ( SO2 ) ناشي از منابع نقطه اي و منابع متحرك جاده اي دو شهر دالاس و اليس كانتي انجام شد، كارايي مدل پراكنشي AERMOD در مقياس هاي زماني مختلف مورد ارزيابي قرار گرفت.
در اين مقاله مدنظر است در قالب مطالعه اي موردي و با استفاده از نرم افزار TANKS 4.0.9d ميزان انتشار ماهانه و سالانه تركيبات آلي فرار ( VOCs ) منتشره از مخازن ذخيره اي يكي از پالايشگاههاي شركت نفت و گاز پارس ، واقع در منطقة عسلويه تعيين شده و سپس نحو ة پراكنش اين آلاينده ها در منطقه اي با وسعت 15 × 15 كيلومتر مربع، در ۵ ارتفاع (از سطح زمين تا ارتفاع 30 متری ) و براي دوره آماري ۱۲ ماهه (سال ۲۰۰۹ ميلادي) شبيه سازي شود . بنابراين اين مقاله به گونه اي سازماندهي شده است كه در ادامه و پس از آشنايي با روش تحقيق اين مطالعه موردي ، نتايج ارائه و در پايان با ارزيابي اين نتايج، مقاله جمع بندي مي شود.
ميزان انتشار ماهانه از مخازن ذخيره اي مورد مطالعه
تغییرات ماهانه بیشترین غلظت ها به همراه زمان و مكان رخداد آنها نسبت به مبدأ انتخابي
تغييرات بيشترين غلظت متوسط يك ساله به همراه مكان رخداد آنها نسبت به مبدأ و به تفكيك ارتفاع
نحوه پراكنش آلاينده ها براي متوسط زماني يكماهه در ماههاي مختلف از سال ۲
با بررسي نحوه پراكنش آلاينده هاي تركيبات آلي فرار در منطقه دريافت شد كه در نيمه اول سال ۲۰۰۹ باد شمال غربي ( ۳۱۵ درجه)
اثر بيشتري در پراكنش آلاينده ها داشته است. اين درحالي است كه در نيمه دوم سال ۲۰۰۹ ، باد جنوب شرق ي ( ۱۳۵ درجه ) منطقه را بيشتر تحت تأثير قرار مي دهد، از اين رو در متوسط زماني يك ساله پراكنش نسبتاً متقارني مشاهده مي شود.
سهم هر مخزن از كل انتشار سالانة مخازن ذخيره اي شركت مربوط
| نام مخزن | تلفات سالانه | درصد تلفات |
| شماره ۱ | ۱۱۷۱۰۶۹۱ | ۰۱۸۷۸۸۹۸۴/5 |
| شماره 2 | ۱۱۷۱۰۶۹۱ | ۰۱۸۷۸۸۹۸۴/5 |
| شماره 3 | ۱۱۷۱۰۶۹۱ | ۰۱۸۷۸۸۹۸۴/5 |
| شماره 4 | ۱۱۷۱۰۶۹۱ | ۰۱۸۷۸۸۹۸۴/5 |
| شماره 5 | ۱۸۳۱۲۴۳۱۸ | ۴۸۰۶۲۱۶۸/78 |
| شماره 6 | ۷۷۸۶۲۰ | ۳۳۳۶۸۹۰۶۱/0 |
| شماره 7 | ۶۸۹۵۳۷ | ۲۹۵۵۱۱۲۳/0 |
| شماره 8 | ۴۷۸۳۵۴ | ۲۰۵۰۰۵۶۴۷/0 |
| شماره 9 | ۴۷۰۲۱۰ | ۲۰۱۵۱۵۴۱۶/0 |
| شماره 10 | ۴۷۸۳۵۴ | ۲۰۵۰۰۵۶۴۷/0 |
| شماره 11 | ۴۷۰۲۱۰ | ۲۰۱۵۱۵۴۱۶/0 |
| شماره 12 | 042/3999 | ۰۰۱۷۱۳۸۴۸/0 |
| شماره 13 | 4299/543 | ۰۰۰۲۳۲۸۹۵/0 |
| شماره 14 | 46072/45 | 5-10 × ۹۴۸۲۹/1 |
| شماره 15 | 06518/30 | 5-10 × ۲۸۸۴۹/1 |
| شماره 16 | 99151/1 | 7-10 × ۵۳۴۹۱/8 |
| مجموع | 233336987 | 100 |
| آلاینده های منتشر شده در اتمسفر شهرستان عسلویه | |
| اکسید گوگرد | کربن |
| ترکیبات کلرینه | ترکیبات ازت |
| ترکیبات آمونیاک | بوتادین |
| ترکیبات نیتروژن | مواد آلی غیر قابل تجزیه بیولوژیکی |
| فلزات سنگین | مواد جامد معلق |
| هیدروکربن ها | بنزن |
| مس | فنل |
| وینیل کلراید | سولفید |
| دی کلرو اتان | ترکیبات آلی فرار ( VOCs ) |
پارازایلین
هیدروکربن ها آلفین
آروماتیک
ترکیبات آلی فرار:
استالدئید – استون – بنزن – تولوئن – تری کلرو اتلین – تری کلرو تولوئن گزیلین – اکرلیک اسید – بنزیل کلراید – ترا کلرید کربن – کلرو فلورو کربن اتیل آکرلیک – هالون
انواع سیستم های کنترلی آلودگی هوا :
1 – ناک اوت درام ( زائدات سوز )
2 – بگ فیلتر
3 – سایکلون تر ( واحد دانه بندی گوگرد )
4 – اسکرابر زباله سوز
5 – سیستم جذب بخارات ( بخارت متانول )
6 – سیستم Smokeless فلر
7 – رسوب دهنده ی الکترواستاتیک تر ( WESP ) مجهز به آنالایزر TOC
8 – فیلترهای الکترو استاتیک جذب ذرات
9 – سیستم De Coke Pot جهت جمع آوری ذرات کک
10 –Scropcyclone
11 – Hopper Cyclone
12 –اسکرابر های زیستی
13 – جذب سطحی( کربن فعال – سیلیکاژل – زئولیت)
پارامترهای آلاینده های هوا و سطوح انتشار:
| حد اکثر میزان ( میلی گرم بر مترمکعب ) | پارامتر |
| 20 | ذرات |
| 300 | NOX |
| 10 | HCL |
| 500 | SOX |
| 5 و ppb 1/0 | بنزن |
| 5 و ppb 4/0 | وینیل کلراید |
| 15 | آمونیاک |
دیدگاه خود را ثبت کنید
میخواهید به بحث بپیوندید؟احساس رایگان برای کمک!